شار نوری یا لومن چیست؟ و ارتباط لومن و لوکس در چیست؟

اگر قصد خرید لامپ برای روشنایی فضاهای مد نظر خود هستید مانند محل کار، منزل یا سایر مکان‌ها دارید، لازم است با توجه به ویژگی‌های محیط، متراژ فضا و میزان روشنایی مورد نیاز، لامپ مناسب را انتخاب کنید.

آیا تابه‌حال به دو لامپ، با توان و اندازه یکسان اما قیمت متفاوت برخورده‌اید؟ احتمالا مهم‌ترین تفاوت این دو، میزان لومن یا (شار نوری) آن است.

شار نوری یا لومن چیست؟

لومن (به انگلیسی: Lumen) یا واحد شار نوری که با نماد lm نشان داده میشود، واحد اندازه گیری مقدار نوری که از یک منبع روشنایی در هر ثانیه خارج می شود شار نوری یا لومن نام دارد. هر چه مقدار شار نوری یا لومن یک منبع نوری بیشتر باشد، مقدار نوری که از آن دریافت می شود، بیشتر است.

لوکس یا شدت روشنایی چست؟

لوکس (به انگلیسی: lux) با نماد lx نشان داده میشود، واحد اندازگیری میزان شدت نور است که در یک سطح یا در یک نقطه خاص از فضا به واحد متر مربع یا متر مکعب تابیده می‌شود. یک لوکس، معیاری برای سنجش شدت روشنایی است نور یک شمع در فاصله یک متری است. همچنین، میزان نور ماه کامل در آسمان صاف و بدون ابر نیز تقریباً برابر با یک لوکس است.

تفاوت لومن با لوکس در چیست

در تصویر زیر، هر نقطه زرد نشان دهنده یک واحد روشنایی است. لوکس تعداد نقاطی است که روی یک سطح خاص می افتند، در حالی که لومن ها تعداد کل نقاطی است که از منبع نور آزاد می شوند.

هرچه منبع نور به سطح نزدیک‌تر باشد، میزان خواندن لوکس افزایش می‌یابد. این مسئله به دلیل پراکندگی نور هنگام دور شدن از منبع نور رخ می‌دهد. بنابراین، زمانی که میزان لوکس یک لامپ را بررسی می‌کنید، باید فاصله بین منبع نور و سطح مرتبط باشد

برای مثال: ۱۰۰۰ لوکس در فاصله ۲ متری. در صورتی که این فاصله مشخص نباشد، نمی‌توان به درستی ارزیابی کرد که آیا میزان لوکس نور برای یک کاربرد خاص مناسب است یا خیر. برای منابع نور مستقیم مانند لامپ‌های ال ای دی، معمولا روشنایی لامپ دارای میزان بالای لوکس است

ارتباط لومن و لوکس در چست؟

تا اینجای مطالب گفته شده که “لومن” واحد اندازه گیری “مقدار نور” یک منبع نور است. و “لوکس” واحد اندازگیری “شدت نور”، معادل یک لومن نور است که به یک متر مربع از سطح می تابد.

لطفا عکس زیر را مشاهده کنید، اگر ۱۰۰۰ لومن نور بر روی یک متر مربع تابیده شود شدت روشنایی ۱۰۰۰ لوکس است. و اگر همان ۱۰۰۰ لومن بر روی ۱۰ متر مربع تابانده شود شدت روشنایی ۱۰۰ لوکس خواهد شد. با توجه به این ارتباط، روشنایی فضای بزرگتر نیازمند تعداد بیشتری منابع نور است.

جمع بندی مقاله

میزان لوکس یک لامپ یا چراغ متغیر است و به فاکتورهای مختلفی نظیر اندازه فضا و ضریب جذب دیوارها و کف بستگی دارد. در عین حال شار نوری یا لومن یک منبع نور ثابت است و شدت روشنایی توسط (دستگاه لوکس‌متر) در نقاط مختلف فضا اندازه‌گیری و محاسبه می‌شود.